20 sept 2007

Azken Balea

Kakanarro bat nitzela hasi nintzen nere herriko hondartzako futbol txapelketan jokatzen , bai , gorputza eta burua porportzio berdinean ez nituen garai haietan , 5 edo 6 urte edukiko nituen , garai ederrak haiek , bai horixe !!
Negualdean , tarteka , edozer gauza ekartzen zuen itsasoak hondartzara , hondakinak , hegazti hilak eta baita katxalote haundiren bat ere , eztakit ez nuen behin tiburoi bat ikusi ...
Badira makina bat urte gure kostaldean ez dela balerik harrapatzen , eta nik , gure hondartzan ere , badira urteak erdi hildako katxalote bat ez dudala ikusi .
1878 urtea otsailaren 11'a
Zarauzko itsas bazterrean, zain ta erne zeuden arrantzaleak. Ikaragarrizko mamu haundi bat itsas bazterrean ikusten dute
Horrela batel pila biltzen dira; Zarautz, Getaria eta Oriotarrak dira geihienak, Baina Lehenengo gezi hiltzallea, Roke Etxaberena da, berez Zarauztarra. Getariarrak, Zarauzko kaia txikia zela eta beren herrikoa hobea zela eta beraiekin eraman zuten eta kaia barrenean utzi. Geroxeago balea beraiena zela esaten hasi ziren. Zarauztarrak ez zeuden ados eta Iruñeako auzitegira eraman zituzten.
Herriari horrelako arrai haundi bat ikusteko aukera eman behar zitzaiola eta , balea Donostiako maskor itsas ertzean ezarri zuten.
Bale eder hura, Zarautz, Getaria ta Orioko arrantzaleen lana zen. Hala eta guztiz ere, hiru herri hauetako gizasemeek, arrai hau ikusteko aukerarik ez zuten izan. Donostiarrek berriz, bai; eta hori, arrantza horren lekuko ez zirela izan.
Iruñeako auzitegiak azken erabakia hartzen zuen bitarte horretan, balea, itsas arrai galant eta eder hura, usteldu egin zitzaien. Horrela ez batentzat, ez besteentzat, iñorentzat. Euskaldun haiek ez ziren gai izan beren artean bildu eta zuzentasun honean erabaki bidezkoak hartzeko. Lana, bai, denen artean egin zuten: gero, etekina ateratzeko, huts.
Bale horren hezurrek hauxe aitortzen dute gaur egun: «Ez niretzat, ezta ere hiretzat».
Ikaragarrizko kalteak dakarzki besteen ona ezin eraman horrek. Hortik datoz ikaragarrizko kalteak: itsumena, batez ere.

No hay comentarios: